-Piše: Ilija Malović

Poslije dvanaest godina od referenduma, Crna Gora više liči na kastinsko duštvo nego na demokratsku državu kakva je obećavana građanima koji su glasali za njenu samostalnost. Od značajnijih promjena na političkoj sceni nema ništa, zemlja će i dalje ostati na putu sprovođenja neoliberalnih mjera ekonomske politike koje će biti prioritet u odnosu na slobode građana, medija, političkog djelovanja. Nastavlja se politika koja ohrabruje podjele, sakralizuje privatnu državu, regrutuje novu buržoaziju iz redova partijskih vojnika.
Na početku treba istaći da nova crnogorska buržoazija nalazi svoje utemeljenje i društveno opravdanje u idejama koje su na pojavnoj ravni kulturološko-identitetske, predstavljajući sebe kao tvorca i branitelja novog crnogorskog identiteta. Ovakav način sticanja legitimiteta radikalizovao se u godinama poslije referenduma u kojima se ubrzano pokreće proces promjene kulturoloških karakteristika tradicionalne Crne Gore i ustoličavanja novog identiteta i nove dekretirane prošlosti. Međutim, stvarni cilj ovog kulturnog inžinjeringa je ekonomsko-materijalna eksploatacija društva i formiranje nove društvene strukture gdje bi postojeća elita postala nepromjenljiva.
Da bi se opravdala ovakva društvena stvarnost, ona u kojoj jedna te ista vlast opstaje tri decenije pored gore pomenutih rezultata njene politike, iz redova javnih radnika regrutuje se prava vojska apologeta. U svrhu pravdanja političkih poteza koriste se intelektualci, javni radnici, sportisti i novinari, kojima je cilj da se stvori privid da se u Crnoj Gori dešava nešto sudbinsko, odlučujuće i presudno, te da je svaka pobuna poziv na haos, a svaki podignuti glas – izdaja.
Za opravdavanje lošeg ekonomskog stanja najčešće se koristi konvertitska grupa intelektualaca i političara koja pokazuje nevjerovatnu strast u davanju apologije vladajućoj strukturi. Zanimljivo je primijetiti da su konvertiti više zastupljeni u odbrani tekovina sadašnje države nego intelektualci i političari koji su stajali iza ideje nezavisnosti decenijama unazad. Konvertitska grupa se pokazala mnogo pouzdanijom i fanatičnijom u ovih dvanaest godina od bilo čega što je nekadašnji independistički pokret izrodio.
Konvertiti su, kao što znamo, javni djelatnici koji su svoja ideološko-politička uvjerenja radikalno mijenjali makar jedanput tokom karijere, a uz istu ratobornost, fanatizam i isključivost. U Crnoj Gori imamo potvrdu ove teze, propagandisti novog crnogorskog identitetskog kursa su upravo političari, književnici, sportisti, koji su do slave i pažnje javnosti došli promovišući državno i nacionalno jedinstvo Srbije i Crne Gore, te zajedničke karakteristike srpskog i crnogorskog naroda. Danas, želeći da sačuvaju visoko mjesto u crnogorskoj društvenoj hijerarhiji, promovišu potpuno suprotne stavove.
Može se slobodno reći da trenutno Crnom Gorom upravlja svojevrsna zajednica konvertita. Promjenom ideološko-nacionalnih pozicija dolazi do sintetizacije političara i intelektualaca sa ljevice i sa desnice u jednu konvertitsku grupu gdje se brišu ideološke nijanse koje su ih razdvajale. Danas ova grupa djeluje jedinstveno i sinhronizovano pošto ih čvrsto spaja nekritički stav prema vlasti i materijalna pohlepa.
(Autor je sociolog)